กระบวนการยุติธรรมเชิงฟื้นฟูเยียวยา หรือ กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ (Restorative Justice – RJ) ได้รับการรับรองหลักการจากคณะมนตรีเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติ (ECOSOC) ในปี 2002 ภายใต้ หลักการฟื้นฟูเยียวยาแห่งสหประชาชาติว่าด้วยกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ในเรื่องทางอาญา (Basic Principles on the Use of Restorative Justice Programmes in Criminal Matters) ปัจจุบันหลากหลายประเทศทั่วโลกได้มีการนำหลักการของกระบวนการเชิงฟื้นฟูเยียวยา (RJ) ไปปฏิบัติใช้ในกระบวนการยุติธรรมและในบริบทที่หลากหลาย ในรูปแบบการจัดกระบวนการต่าง ๆ อาทิ การจัดประชุมรูปแบบวงกลม หรือการจัดกระบวนการกึ่งสมานฉันท์ เนื่องจากเล็งเห็นถึงความสำคัญในการส่งเสริมกระบวนการยุติธรรมที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง (People-Centred Justice) ซึ่งกระบวนการ RJ มุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของผู้เสียหายและประชาชนในการแก้ไขปัญหา การฟื้นฟูความสัมพันธ์และการเยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้น ในขณะเดียวกัน กระบวนการ RJ ยังส่งเสริมการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมอย่างเท่าเทียมและเป็นธรรม (Access to Justice) สำหรับประชาชนทุกฝ่าย
กระบวนการ RJ ในประเทศไทยนั้น มีความผูกพันกับวิถีการดำเนินชีวิตของของคนไทยมาอย่างยาวนาน จากการศึกษาวิจัย เรื่อง ความยุติธรรมเพื่อความกลมเกลียว: แนวทางของประเทศไทยเพื่อนําไปสู่ความยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ พบว่า ประเทศไทยมีหลักฐานการดำเนินกระบวนการ RJ ในรูปแบบที่แตกต่างกันไปตามความเชื่อ วัฒนธรรม และจารีตประเพณีของแต่ละท้องถิ่น ปัจจุบัน การขับเคลื่อนกระบวนการ RJ ในประเทศไทยยังได้รับการสนับสนุนจากหลากหลายภาคส่วน โดยเฉพาะกลุ่มผู้ใช้กฎหมาย เช่น อัยการ ผู้พิพากษา ตำรวจ และทนายความ ซึ่งร่วมกันผลักดันให้ RJ เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม นอกจากนี้ บุคลากรจากภาคการศึกษายังตระหนักถึงคุณค่าและศักยภาพของ RJ ในการประยุกต์ใช้ในหลากหลายบริบทเพื่อส่งเสริมความเสมอภาค ไม่ว่าจะเป็นในการสนับสนุนกระบวนการ RJ ในสถานศึกษา เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้อย่างแท้จริง นับเป็นก้าวสำคัญในการฟื้นฟูและสร้างความยุติธรรมให้เกิดขึ้นในสังคมอย่างทั่วถึงและเท่าเทียม